NRC 27 juli – De Laatste Koning

NRC Handelsblad vroeg wat voor koning Willem-Alexander zou moeten zijn. De laatste, vind ik. Lees maar:

Voor het geval je het niet kan lezen, volgt hier de tekst nog eens:

De Laatste Koning

Zoals W.F. de Klerk geroemd is als degene die Apartheid heeft afgeschaft en de weg vrij maakte voor Nelson Mandela, hoop ik dat Willem-Alexander de laatste koning van Nederland zal zijn – een koning die heeft meegewerkt aan de herinvoering van de republiek.

Erfopvolging is fundamenteel verkeerd. Dat Willem-Alexander een uitstekend staatshoofd zou kunnen zijn, zoals zijn moeder, doet niet ter zake. Hij wordt het niet na gewonnen verkiezingen, maar door geboorte.

Of hij zo goed zal zijn, is nog maar de vraag. Dat koningin Beatrix het is, is puur geluk. Niet al haar voorgangers waren van haar niveau, waarom zouden haar opvolgers dat wel zijn? En die toevallige kwaliteit is een risico, aangezien de koning meestal lang zit en qualitate qua macht heeft. De officiële macht is al niet gering (aanwijzen formateur, voorzitter Raad van State), zijn informele macht is enorm.

Die macht is lang niet altijd zichtbaar, al is er veel af te leiden aan de lichaamstaal van diegenen die het koningshuis omringen. In de nabijheid van een koninklijke hoogheid vergeten mensen makkelijk hun trots en eigenwaarde en transformeren zelfs premiers tot lakeien en slippendragers – Kok, maar Balkenende helemaal.

Ik hoop dat Willem-Alexander zijn functie opheft uit principe, maar hij mag het ook doen uit eigen belang. Ik kan me niet voorstellen dat hij niet liever iets anders had willen worden. Het mooie is dat dit alsnog kan. Ik gun ’t hem van harte dat hij als Alexander van Oranje fijn met zijn gezin zal verhuizen naar Argentinië, waar hij rustig kan jagen, wateradviezen kan geven en zijn autobiografie kan schrijven. De titel: Willem-Alexander, laatste koning en held.