Monte Carlo Truman Show

Deze week reden mijn broer en ik de rally Amsterdam-Cotignac, met etappes naar München, Lugano, Genua en Monte Carlo. We waren de enige deelnemers, dus werden we laatste.

Mooie route, langs prachtige steden, al had ik vooraf niet al te hoge verwachtingen van Monaco. De laatste keer dat ik er was, in ’92, vergokte ik twee basisbeurzen. Berooid verliet ik de stad, boos op al die proleten voor wie mijn 1000 gulden een schijntje, een half uurtje in Jimmy’z, betekende. Ook 18 jaar later is de Ferrari-dichtheid ongeëvenaard. Porsches zijn boodschappenautootjes en in de haven weerspiegelen de boten, zij aan zij, de obsceniteit van hun baasjes.

Maar Monte Carlo is ook de plaats waar zelfs een openbare wc ruikt naar Lelietjes-van-Dalen, stukje zeep bij de wastafel – zonder een streng toeziende pleejuffrouw. Houten vloeren in de openbare liften, alles werkt, overal bloemen, geen graffiti, kauwgom of peuken. Er is een gevangenis, maar die verveelt zich (niet dat er geen criminelen zijn, maar het soort dat in Monaco komt, is er te groot voor).

In Singapore, ook zo’n stadstaatje, ging ik vorig jaar eens op een zondagavond naar een bioscoop op de bovenste verdieping van een shoppingmall. Na afloop van de film verlieten de bezoekers de inmiddels verlaten mall via de parterre, langs schappen met sjaaltjes, parfums en tasjes. Geen beveiliger te zien. Ik geloof niet dat zoiets in de Bijenkorf ook zou kunnen.

Monaco en Singapore doen denken aan The Truman Show, de film waarin een modeldorp in werkelijkheid een immens grote studio blijkt te zijn, decor voor een reality-soap waarin ene Truman Burbank (Jim Carrey) de hoofdrol speelt, maar dat zelf niet weet. Omringd door acteurs denkt hij, als enige, dat zijn leven echt is.

Modelsteden zijn ‘t en net als het studiodorpje in The Truman Show zijn Singapore en Monte Carlo behangen met camera’s. Geen wonder, zeggen de criticasters, dat niemand steelt of vervuilt: grote broer houdt alles in de gaten en straft streng. Ik weet het niet. Misschien is het zo begonnen, dat mensen zich keurig gedragen uit angst. Maar wordt na verloop van tijd dit gedrag niet vanzelf een gewoonte? Zouden op den duur die camera’s weer weg kunnen? Ik hoop niet te klinken als het zoontje van Hans Wiegel, maar creëert het niet een veilige en vriendelijke samenleving?

Op een terras bereiden mijn grote broer en ik ons voor op de laatste etappe. De zon schijnt uitbundig, terwijl het 20 kilometer verder in Nice schijnt te regenen. Regelt de stadsregisseur dat, doet die de wolken verdwijnen met wat drukken op knoppen? Of is het toch gewoon de Grote Regisseur, die met die lange baard, die ons een mooie terrasmiddag gunt?