Een uur of half 6. In ganzenpas lopen de zigeunerinnen langs me, achter hun voorman aan, metrostation Gamla Stan in, een stuk of acht, druk pratend, sjofel maar vrolijk als collega’s die er een goeie werkdag op hebben zitten.
Dat kenden de Zweden nog niet: bedelaars. Ze zitten op straten, slapen in portieken, are very hungry, laten foto’s van hun bloedjes zien – kijk een traan biggelt over de wangen. Nu hebben zigeuners per definitie niet zo veel met grenzen, maar de open Europese Unie maakt het wel heel makkelijk. Nogal logisch dus dat ze op een goed moment hun werkterrein uitbreiden naar het noorden: het mag er koud zijn, maar de Zweed is rijk en, belangrijker nog, sociaal, wereldkampioen verzorgingsstaat.
De komst van de Roma heeft geleid tot vrij felle discussie. ‘Er uit, verbied het bedelen,’ zeggen de Zweden-Democraten, ‘s lands meest rechtse partij. Politiek incorrect aldaar, maar helemaal niet zo vreemd: ook in verschillende Nederlandse steden, zoals Amsterdam, is bedelen niet toegestaan (geld vragen voor vals gejank op een viool met twee snaren mag wel).
Ik las een paar jaar geleden een reportage in een Engelse tabloid. Zo’n zes foto’s met onderschrift waren het. Op de eerste, van een afstand genomen, stapte ‘s ochtends een man uit een keurige middenklasser, op de tweede pakte hij uit de kofferbak vieze kleren, deed die aan en ging bedelen. Aan het eind van zijn werkdag verkleedde hij zich weer tot braaf burger. Oplichters zijn het, kopte The Sun of Daily Mail. Daar worden de Roma ook van verdacht. Het zou gaan om goed georganiseerde misdaad: schimmige syndicaten halen de vrouwen uit Roemenië, voor telkens precies drie maanden. Ze krijgen bedelplaatsen toebedeeld, geplastificeerde verdrietige foto’s, ze draaien hun shift en af en toe komt iemand langs om de plastic bedelkop af te roma.
Een Europees probleem (al kan ik ergere bedenken). Geen Roemeens probleem, vond de politie in Boekarest toen ik er naar vroeg. Het zijn Roma, geen Roemenen, da’s wat anders. Die reizen en ja, die stelen. Georganiseerd of niet, zielig of niet, leuk is anders. Nog voor geen 10.000 Kronen zou ik de nacht doorbrengen in het portiek van een Stockholmse H&M (ik sliep liever in Hotel Skeppsholmen. Moet je ook doen!).
